Από τη μαθήτρια του ΣΤ1, Ιωάννα Μ.
Χωριό της επαρχίας Πεδιάδας και ομώνυμη κοινότητα έως το 1998 που με το νόμο Καποδίστρια έγινε μαζί με τον οικισμό του Γαλατά δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Θραψανού.
Το 2011 με το σχέδιο "Καλλικράτης" η Βόνη αποτελεί πλέον δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Μινώα Πεδιάδας, ο οποίος δημιουργήθηκε από την συνένωση των δήμων Θραψανού, Αρκαλοχωρίου και Καστελλίου.
Βρίσκεται νοτιοανατολικά του Ηρακλείου, σε απόσταση 28 χμ. και κτισμένο σε υψόμ. 330 μ και περιβάλλεται από υψώματα και χαμηλούς λόφους με άνοιγμα προς τ' ανατολικά.
Οι κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 1991 ήταν 664 και ασχολούνται με την παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών, κρασοστάφυλων, σταφίδων και λαδιού. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Αγιοχώρι και προερχόταν από το γεγονός ότι στην περιοχή υπήρχαν πολλές εκκλησίες.
Για πρώτη φορά το όνομα Βόνη εμφανίζεται σε ενετικό συμβόλαιο του 1271 με λατινικούς χαρακτήρες: Voni . Σε άλλα ενετικά έγγραφα αναφέρεται άλλοτε ως Voni και άλλοτε ως Vogni.
To 1391 είναι φέουδο τού Orsolinus Iustiniano. Αναφέρεται στην επαρχία Πεδιάδας το 1577 από το Fr . Barozzi , Voni , από τον Καστροφύλακα Vogni , με 278 κάτ. το 1583, από το Βασιλικάτα Vogni , το 1630. Στην τούρκικη απογραφή τού 1671 Voni με 59 χαράτσα. Στην αιγυπτιακή απογραφή τού 1834 Voni με 30 τούρκικες οικογένειες. To 1881 αναφέρεται στο δήμο Αγιών Παρασκιών με 35 Χριστιαν. και 314 τουρκ. κάτ., το 1900 είναι στον ίδιο δήμο, κάτ. 138, το 1920 έδρα ομώνυμου αγροτ. δήμου, κάτ. 320, το 1928 γράφεται Βώνη, κάτ. 381, το 1940 Βόνη, κάτ. 460, το 1951, κάτ. 458, το 1961 κάτ. 511 και το 1971 κάτ. 585. Κατά την Τουρκοκρατία ο σουλτάνος το είχε δωρίσει για τη συντήρηση τού τεκέ των Μπεκτασίδων, ( bekgi = φύλακας, φρουρός) στο σημερινό προάστιο τού Ηρακλείου Αμπελόκηποι, (πριν Τεκέ), και γι' αυτό έλεγαν το χωριό Βόνη Deleder Kuyu.
Ύστερα από την ανακήρυξη της Κρητικής Πολιτείας οι Τούρκοι έφυγαν, πουλώντας τις περιουσίες των σε Χριστιανούς από το οροπέδιο Λασιθίου, τις Γωνιές Πεδιάδας κ.λπ. Έξω από το χωριό βρέθηκε τελευταία (1957) λουτηροειδής σαρκοφάγος Υστερομινωικών III χρόνων, διακοσμημένη εσωτερικά με ψάρια, xταπόδια, υδρόβια πουλιά κ.λπ.
Νότια της Βόνης, σε απόσταση 500 μ. περίπου βρίσκεται το ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας, το οποίο θεωρείται θαυματουργό. Παλιότερα μάλιστα, όπως πιστεύεται, ανάβλυζε από το χώρο του ιερού άγιασμα.
Συγκεντρώνει χιλιάδες προσκυνητές από όλα τα μέρη της Κρήτης, την ημέρα του εορτασμού της Αγίας, στις 17 Ιουλίου.
Η περιοχή, στην οποία βρίσκεται η εκκλησία της Αγ. Μαρίνας ήταν ιδιοκτησία του Χοσρέφ Πασά από τη Βόνη και την πούλησε στον Ιωάννη Καπαρουνάκη από το Θραψανό. Ο αγάς δε συμπεριέλαβε στο συμβόλαιο μια ερειπωμένη εκκλησία, που ήταν μέσα στο κτήμα. Ο Καπαρουνάκης την ανοικοδόμησε με τη συνδρομή των κατοίκων Βόνης και Θραψανού το 1901. Πάνω από τη μικρή εκκλησία κτίστηκε νέος μεγαλοπρεπής ναός, ξενώνες κλπ. Ο ναός αποτελούσε ιερό προσκύνημα και το διοικούσε επταμελής επιτροπή από τα οποία τρία μέλη ήταν από το Θραψανό, τρία από την Βόνη και προεδρεύων ήταν ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Σήμερα αποτελεί αυτόνομη Μονή με ολιγάριθμες μοναχές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου