Ο Ελέφαντας

από την μαθήτρια του ΣΤ3, Χαρά Κ.

Αφρικανικός ελέφαντας στο Εθνικό Πάρκο Μικούμι, στην Τανζανία

  Οι Ελέφαντες είναι μεγάλα θηλαστικά της οικογένειας των Ελεφαντιδών και της τάξεως των Προβοσκιδοειδών. Παραδοσιακώς, αναγνωρίζονται δύο είδη, ο αφρικανικός ελέφαντας (Loxodonta africana - Λοξόδοντα η αφρικανή) και ο ασιατικός ελέφαντας (Elephas maximus - Ελέφας ο μάξιμος), αν και ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι οι αφρικανικοί ελέφαντες της σαβάνας και ο αφρικανικοί ελέφαντες των δασών αποτελούν ξεχωριστά είδη (L. africana - Λ. αφρικανή καιL. cyclotis - Λ. κύκλωτις αντιστοίχως).

 Οι ελέφαντες είναι διάσπαρτοι σε όλη την υποσαχάρια Αφρική, την νότια Ασία και την νοτιοανατολική Ασία. Οι Ελεφαντίδες είναι η μόνη επιζώσα οικογένεια της τάξεως των Προβοσκιδοειδών· άλλες, τώρα εξαφανισμένες, οικογένειες της τάξεως περιλαμβάνουν τα μαμούθ και τους μαστόδοντες.

 Οι αρσενικοί αφρικανικοί ελέφαντες είναι τα μεγαλύτερα επιζώντα χερσαία ζώα και μπορούν να φτάσουν σε ύψος τα 4 μέτρα και σε βάρος τα 7000 χιλιόγραμμα. Όλοι οι ελέφαντες έχουν πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά εκ των οποίων το πλέον αξιοσημείωτο είναι μία μεγάλη προβοσκίδα, χρησιμοποιούμενη για πολλούς σκοπούς, ιδιαίτερα στην αναπνοή, στην ανύψωση του νερού και στην σύλληψη αντικειμένων. Οι κοπτήρες τους αναπτύσσονται σε χαυλιόδοντες, οι οποίοι εξυπηρετούν ως όπλα και ως εργαλεία για τη μετακίνηση αντικειμένων και το σκάψιμο. Τα μεγάλα πτερύγια των αυτιών των ελεφάντων βοηθούν στον έλεγχο της θερμοκρασίας του σώματός τους. Τα πόδια τους, που μοιάζουν με κίονες, μπορούν να φέρουν το μεγάλο τους βάρος. Οι αφρικανικοί ελέφαντες έχουν μεγαλύτερα αυτιά και κοίλη ράχη ενώ οι ασιατικοί ελέφαντες έχουν μικρότερα αυτιά και κυρτή ή επίπεδη ράχη.

 Οι ελέφαντες είναι χορτοφάγοι και μπορούν να βρεθούν σε διάφορα ενδιαιτήματα όπως οι σαβάνες, τα δάση, οι έρημοι και τα τενάγη. Προτιμούν να μένουν κοντά σε νερό. Θεωρούνται ότι είναι βασικά είδη λόγω της επιδράσεώς τους στα περιβάλλοντά τους. Τα άλλα ζώα τείνουν να κρατούν αποστάσεις και οι θηρευτές όπως τα λιοντάρια, οι τίγρεις, οι ύαινες και οι άγριοι σκύλοι συνήθως στοχεύουν μόνο τους νεαρούς ελέφαντες. Τα θηλυκά τείνουν να ζουν σε οικογενειακές ομάδες, οι οποίες μπορούν να αποτελούνται από ένα θηλυκό με τα μικρά της ή αρκετά συγγενικά θηλυκά με τα μικρά τους. Οι ομάδες έχουν επικεφαλής ένα άτομο συνήθως το γηραιότερο θηλυκό. Οι ελέφαντες έχουν μία κοινωνία σχάσεως-συντήξεως στην οποία πολλαπλές οικογενειακές ομάδες ενώνονται για να κοινωνικοποιηθούν. Τα αρσενικά αφήνουν τις οικογενειακές τους ομάδες όταν φτάνουν στην εφηβεία και μπορεί να ζήσουν μόνα ή με άλλα αρσενικά. τα ενήλικα αρσενικά κυρίως αλληλεπιδρούν με τις οικογενειακές ομάδες, όταν ψάχνουν ζευγάρι και εισέρχονται σε μία κατάσταση αυξημένης τεστοστερόνης και επιθετικότητας γνωστή ως μαστ, η οποία τους βοηθά να αποκτήσουν κυριότητα και αναπαραγωγική επιτυχία. Τα μικρά είναι το κέντρο της προσοχής στις οικογενειακές ομάδες τους και βασίζονται στις μητέρες μέχρι το τρίτο έτος της ηλικίας τους. Οι ελέφαντες μπορούν να ζήσουν έως και 70 χρόνια στην φύση. Επικοινωνούν με αγγίγματα, οπτικά, οσμές και ήχους· οι ελέφαντες χρησιμοποιούν υποήχους και σεισμική επικοινωνίαγια μεγάλες αποστάσεις. Η νοημοσύνη των ελεφάντων έχει συγκριθεί με αυτή των πρωτευόντων και των κητωδών. Φαίνεται να έχουν αυτοεπίγνωση και δείχνουν ενσυναίσθηση για ετοιμοθάνατα ή νεκρά άτομα του είδους τους.

  Οι αφρικανικοί ελέφαντες κατατάσσονται ως εύτρωτο είδος από την Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN), ενώ ο ασιατικός ταξινομείται ως κινδυνέυον. Μία από τις μεγαλύτερες απειλές των πληθυσμών των ελεφάντων είναι το εμπόριο ελεφαντοδόντου, καθώς τα ζώα θηρεύονται λαθραίως για τους χαυλιόδοντές τους. Άλλες απειλές για τους αγρίους ελέφαντες περιλαμβάνουν την καταστροφή των ενδιαιτημάτων και τις συγκρούσεις με τους τοπικούς πληθυσμούς. Οι ελέφαντες χρησιμοποιούνται ως ζώα εργασίας στην Ασία. Στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν στον πόλεμο· σήμερα, συχνά εκτίθενται σε ζωολογικούς κήπους και σε τσίρκα. Οι ελέφαντες είναι εξαιρετικά αναγνωρίσιμοι και εμφανίζονται στην τέχνη, την λαογραφία, την θρησκεία, την λογοτεχνία και τον λαϊκό πολιτισμό.

Συστηματική ταξινόμηση

Βασίλειο: Ζώα

Συνομοταξία: Χορδωτά

Υποσυνομοταξία: Σπονδυλωτά

Ομοταξία: Θηλαστικά

Υπερτάξη: Αφροθήρια

Τάξη: Προβοσκιδοειδή

Οικογένεια: Ελεφαντίδες

Γκρέι

Πηγή: Wikipedia